«آبراهام لینکلن کورنر» ها مراکز چندرسانه‌ای فرهنگی–آموزشی هستند که در قالب همکاری میان دولت ایالات متحده آمریکا و نهادهای محلی پاکستان شکل گرفته‌اند. این مراکز با فراهم‌سازی دسترسی رایگان به منابع مکتوب و دیجیتال، اجرای برنامه‌های فرهنگی و علمی، و ایجاد بسترهای نوآوری و کارآفرینی، به نمادی از نفوذ فرهنگی ایالات متحده در جامعه پاکستان تبدیل شده‌اند. مقاله حاضر با تمرکز بر مرکز شاخص کراچی و دیگر شعب استان سند، ضمن ارائه اطلاعات تاریخی و ساختاری، به تحلیل عملکرد، امکانات، و ظرفیت‌های این مراکز می‌پردازد.
در دنیای معاصر، دیپلماسی فرهنگی به‌عنوان ابزاری نرم و پایدار برای ایجاد پیوندهای بین‌المللی عمل می‌کند. «لینکلن کورنر»ها بخشی از شبکه جهانی American Spaces هستند که بیش از ۷۰۰ مرکز را در ۱۶۹ کشور در بر می‌گیرد. در پاکستان، این مراکز که تاکنون به ۱۸ شعبه رسیده‌اند، در کتابخانه‌های عمومی، دانشگاه‌ها و مراکز فرهنگی ایجاد شده و مکانی امن و باز برای دسترسی همگان به منابع آموزشی، گفت‌وگو، و برنامه‌های تعاملی فراهم می‌کنند.
ریشه نام و فلسفه شکل‌گیری
نام این مراکز برگرفته از آبراهام لینکلن، شانزدهمین رئیس‌جمهور ایالات متحده، است؛ شخصیتی که به نماد دموکراسی، برابری و رهبری اخلاقی در تاریخ آمریکا شهرت دارد. هدف از نامگذاری، انتقال پیام همکاری، گفت‌وگوی مدنی و احترام متقابل بین ملت‌هاست. این فضاها برای همه شهروندان پاکستانی بدون تبعیض باز است و بازتابی از فلسفه «اطلاعات آزاد برای همه» محسوب می‌شود.
شبکه و گستره جغرافیایی
- تعداد مراکز فعال در پاکستان: ۱۸ (در استان سند: ۵ شعبه)
- مراکز شاخص: کراچی، PACC، لارکانه، خیرپور، حیدرآباد، و اخیراً مرکز جدید لاهور
- مشارکت‌های نهادی: دانشگاه آقاخان، دانشگاه بحریه، و انستیتو بازرگانی (IBA) از مهم‌ترین همکاران علمی و فرهنگی این شبکه‌اند.
نمونه موردی: آبراهام لینکلن کورنر کراچی
این مرکز که نتیجه همکاری کنسولگری ایالات متحده در کراچی با نهادهای میزبان در ایالت‌های سند و بلوچستان است، در ۲۶ ژوئیه ۲۰۱۶ با حضور مقامات ارشد افتتاح شد.
امکانات و ویژگی‌ها:
- بخش کودکان و نوجوانان
- اتاق جلسات و فضای کنفرانس
- تجهیزات رایانه‌ای و کروم‌بوک‌ها
- Makerspace برای آموزش فناوری و خلاقیت
- Startup Lab: یک مرکز پیشرفته که دسترسی رایگان به ابزارهای نمونه‌سازی، تجهیزات تولید ویدئو، چاپگر سه‌بعدی و سایر فناوری‌ها را فراهم می‌کند. این فضا به‌عنوان «هاب خلاقیت» عمل کرده و بستری برای تحقق ایده‌ها و رشد استارتاپ‌هاست
- میزبانی رویدادهایی همچون نمایش فیلم، نشست‌های تخصصی، کارگاه‌های آموزشی و بحث‌های گروهی
- فضایی فراتر از یک کتابخانه، برای گفت‌وگوهای مدنی و تبادل نظر بین دیدگاه‌های متنوع
- مکانی برای همکاری میان دانشمندان، هنرمندان، فعالان مدنی و شهروندان
- کلاس و گالری برای کارگاه‌ها، سخنرانی‌ها و نمایش آثار هنری و موسیقی مشترک آمریکا و پاکستان
منابع و خدمات موجود
- کتابها: مجموعه‌ای در حوزه فرهنگ و حکومت آمریکا، زبان انگلیسی، کارآفرینی، فناوری، دموکراسی و توسعه جامعه مدنی
- فیلم‌ها و ویدئوها: آثار سینمایی و مستند آمریکایی برای نمایش در محل
- انتشارات دولتی آمریکا: تازه‌ترین گزارش‌ها و نشریات در زمینه دموکراسی، سیاست خارجی، حقوق بشر، توسعه اقتصادی، توانمندسازی زنان و جوانان
- مجلات و نشریات علمی: حدود ۵۰ عنوان در حوزه‌های رویدادهای روز، تجارت، علوم، ورزش و فرهنگ عامه
- ELibraryUSA: دسترسی به بیش از ۴۰٬۰۰۰ مجله و ژورنال علمی، ۲۰٬۰۰۰ کتاب الکترونیک و ۹٬۰۰۰ فیلم و مستند آموزشی
- کارگاه‌ها و برنامه‌های مهارتی: از رهبری تطبیقی و داستان‌گویی تا توانمندسازی زنان، مهارت‌های ارتباطی، زبان بدن کودکان، آگاهی اجتماعی و تخیل اخلاقی
- همکاری با سازمان‌های مردم‌نهاد و استارتاپ‌ها: به‌عنوان «مرکز فناوری» برای گروه‌ها و کسب وکارهای نوپا
ابعاد فرهنگی و اجتماعی
- نماد دوستی و همکاری بین ملت‌ها
- پلتفرم دیپلماسی عمومی برای تعامل مستقیم بین شهروندان
- تقویت ظرفیت‌های نوآورانه از طریق فضاهای پیشرفته مانند Startup Lab
- ایجاد شبکه‌های محلی–بین‌المللی از طریق رویدادها و همکاری‌ها
نتیجه‌گیری
«آبراهام لینکلن کورنر»ها، نشان داده‌اند که چگونه یک مرکز فرهنگی می‌تواند همزمان نقش کتابخانه، کارگاه نوآوری، فضای گفت‌وگو و پل ارتباطی بین دو ملت را ایفا کند. ترکیب منابع علمی–فرهنگی، برنامه‌های مهارت‌آموزی و زیرساخت‌های فناورانه، این مراکز را به الگوهایی موفق برای دیپلماسی فرهنگی و توسعه انسانی تبدیل کرده است. موفقیت این مدل در پاکستان، به‌ویژه در کراچی، نشان می‌دهد که اگر ترکیب منابع غنی، زیرساخت فناورانه، و مدیریت مشارکتی در کنار هم قرار گیرد، می‌توان مرکز فرهنگی را به موتور محرک توسعه اجتماعی و اقتصادی تبدیل کرد. با این حال، تضمین پایداری و گسترش اثرگذاری این مراکز، نیازمند نگاه بومی‌سازی‌شده و راهبردهای مشارکت بلندمدت با جامعه میزبان است.
لینکلن کورنرها ابزارهای هوشمند نفوذ فرهنگی و سیاسی آمریکا هستند که در قالب آموزش، نوآوری و فرهنگ‌سازی، در حال کاشت بذرهای یک گفتمان مطلوب برای واشنگتن در منطقه‌اند. هرچند این مراکز در کوتاه‌مدت، دسترسی به منابع علمی و مهارتی را برای جوانان پاکستانی افزایش می‌دهند، اما در بلندمدت، می‌توانند باعث تغییر در هویت فرهنگی، اولویت‌های سیاسی، و جهت‌گیری‌های منطقه‌ای نسل‌های آینده شوند. برای ایران، این روند هشداری است که ضرورت گسترش و تقویت مراکز فرهنگی و علمی بومی و منطقه‌ای را برای مقابله با نفوذ نرم بیگانه در پیرامون خود دوچندان می‌کند.
منابع:
https://pk.usembassy.gov/lincoln-corners-pakistan
نظر شما